FAZİLET ÖLÇÜLERİ’NDE AKIL DEĞERLERİ

Keleci bilen kişinin,

Yüzünü ağ ede bir söz.

Sözü pişirip diyenin,

İşini sağ ede bir söz.

Söz ola kese savaşı,

Söz ola bitire başı,

Söz ola ağulu aşı,

Bal ile yağ ede bir söz.

Yunus EMRE

Toplumsal ilişkilerimizde, insanlık bağlarımızın sağlamlığı, SEVGİ – SAYGI – İLGİ – İTAAT – YARDIM – FEDAKÂRLIK – MERHAMET – İNSAF kavramlarını tam özümsemiş, hakkıyla benimseyip içtenlikle UYGULAMA’mız ile değer kazanır.

Ahlakın övdüğü İYİ OLMA – alçak gönüllülük – doğruluk – yiğitlik – mertlik gibi nitelikleri kendimizde toplayabildiğimiz ölçüde İNSANLIK kavramının farkına varabiliriz. Bu farkındalık gerçek sevgimizin asıl saygımızın, içtenlikli duygularımızın temelini oluşturur. Bu temel üzerine açık yüreklilikle kurduğumuz, karşılıklı olarak candan davranışlarımız insanlığımızı ortaya koyar. İnsanlığa dayanmayan sevgilerin içtenli ve devamlı olması beklenemez.

Beklentilerin gerçekleşebilmesi için AKLI KULLANMAK ve aklın OLGUNLUK DERECESİ’ni artırmak, insanlık sevgisinin HAKKINI YERİNE GETİRMEK önem taşımaktadır. Bu önem, kişilerin keyfine göre değil, toplumsal ahlakın değer yargılarına göre UYMAK ZORUNDA OLDUĞUMUZ kurallara dayanmaktadır. Bu kurallar insanlığın İNSAN OLMANIN bir zorunluluğu, mutlak bir gereğidir. Ne mutlu değerlerinin gereğini yapabilenlere! Ne mutlu AKIL GÜCÜ’nün değerini bilip insanlık ilişkilerini karşılıklı sürdürebilenlere..!

Bir insanın yapması gereken ve yapabileceği doğal davranışlardan ve uymasının gerekliliği şart olan TOPLUMSAL KURALLAR’dan başka, o insanı ERDEMLİ KILACAK daha güzel bir şey olabilir mi?

İnsanlara saygıda kusur etmeyen, başkalarının olumsuz davranışlarını HOŞGÖRÜ ile karşılayan, NEZAKETLİ hareket eden, TERBİYE sınırlarını aşmayanlar AKILLI ve ERDEMLİ insanlardır. Böyle erdemlere sahip olanlar kimseyi rencide etmez, horlamaz, hasetlik yapmaz, ANLAYIŞLI davranırlar. Güzel sözlerle, iyi davranışlar gösterenleri, toplumsal GÖRGÜ KURALLARI’nı benimseyip, içtenlikli uygulamalarıyla ÖRNEK OLANLAR’ı iyi değerlendiremeyenler, AKLINI KULLANAMIYOR demektir. Sadece aklını kullanamamakla kalsalar neyse, başkalarının düşünceleri, fikirleri, inançları kendisine uymuyor diye onlara incitici, rencide edici davranışlarla sitem ediyorlar. Bu böyle sitemli davranışlarının FAZİLET ÖLÇÜLERİ’ne uygun olmadığını düşünemedikleri gibi, toplumsal – kültürel değerlerini kaybettiklerinin farkına bile varamıyorlar. Halbu ki insanlıkta önemli olan, saygısız, nezaketsiz, kaba sataşkan kişilerle geçinmeyi başarabilmektir.

Aklını iyi kullanarak, çevresindeki kişileri İNSAN OLMANIN GEREKTİRDİĞİ FAZİLET ÖLÇÜLERİ (erdemlilik) içerisinde değerlendirip toplumsal ilişkilerini ona göre düzenleyebilenler çok olgun ve yüce kişilerdir.

Yazıklar olsun fazilet ölçülerini kaçırıp, düşmanlık ve intikam duygularına kapılanlara..!

Yazık..! İnsanlar arasında saygınlığını düşürenlere!

Çok yazık..! AĞIRBAŞLI’lığını kaybedenlere..!

Çok… Çok yazık, davranışları, içinde yaşadığı toplumun ahlak anlayışına uymayan, kişiliği ciddiye alınmayan hafif insanlara..!

Ne mutlu, kişiliğini, insanlığa özgü özelliklerini, her zaman, her yerde devam ettirerek, saygınlığını düşürmeyen, ağırlığını koruyabilen insanlara..!